Shah Cheragh Shabestan

گفت‌وگوی نوین میان سنت و ساختار

پروژه «شبستان جدید حرم شاهچراغ (ع)» در شیراز، تنها یک فضای معماری جدید نیست؛ بلکه تلاشی است برای گفت‌وگوی نوین میان سنت و ساختار در کالبد معماری راستین و سازه نمایان. این پروژه، با احترام به بستر تاریخی حرم و در عین حال با نگاهی معاصر شکل گرفته است و تلفیقی از معنا، مهارت و سکوت را در جزئیات جاری می‌کند. پروژه‌ای که در دل خود، معماری نوین ایرانی-اسلامی را با دقتی ساختاری و نگاهی نوگرا بازخوانی می‌کند.

مهندسی ژئوتکنیک پیشرفته

حل چالش استقرار زیربنایی عظیم 15000 مترمربع بر روی خاک دستی، با طراحی شمع‌های بتنی و آنالیز دقیق اندرکنش خاک و سازه (SSI).

تأمین ایمنی در بستر تاریخی

استفاده از سیستم قاب خمشی متوسط مستقر در شمع‌های درجا برای بالاترین سطح پایداری و ایمنی در مقابل زلزله، منطبق بر استانداردهای ACI 318.

طراحی فونداسیون در شرایط نامتعارف

نوآوری در اجرای فونداسیون بر بستر خاک دستی با استفاده از شمع‌های درجا و آنالیز مدل‌سازی پیشرفته (Abaqus و Plaxis) برای تأمین اطمینان ساختاری.

ویژگی‌های برجسته و چالش‌های سازه‌ای:

این پروژه به دلیل قرارگیری در یک بستر خاص تاریخی و لزوم تأمین ایمنی در زیربنای وسیع، با چالش‌های فنی متعددی روبرو بوده و راهکارهای نوآورانه‌ای را به کار برده است:

  1. تعبیه سازه بر روی خاک دستی: مهمترین چالش پروژه، تعبیه سازه بر روی خاک دستی بود که با استفاده هوشمندانه از شمع‌های بتنی (با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای Abaqus و Plaxis) و طراحی برای بر روی سازه بتن آرمه، امکان‌پذیر شد.
  2. نوآوری در سیستم سازه‌ای: استفاده از اسکلت سازه مرکب بتن آرمه و فولادی با سیستم باربر جانبی قاب خمشی متوسط مستقر در شمع‌های درجا برای تأمین مقاومت و پایداری در زیربنایی عظیم.
  3. اصالت و جزئیات اجرایی: استفاده از بتن سفید اکسپوز و دال وافل دکوراتیو به عنوان عنصری کلیدی. همچنین، اجرای محدود لوستر عظیم شبستان مرکزی مرکب از فلزات مختلف که نیازمند دقت اجرایی بسیار بالا بود.

نمایی از کارگاه ساختمانی پروژه ۱۵۰۰۰ مترمربعی شبستان؛ گواهی بر مقیاس عظیم و پیچیدگی فنی اجرا در محدوده حرم مطهر.


  • موقعیت: شیراز
  • زیربنا: 15,000 مترمربع
  • معمار: مهندسان مشاور پیرراز
  • مشاور و طراح سازه: دکتر سیدعلی رضوی طباطبایی و مهندس جلال سجادیان
  • مشاور عالی ژئوتکنیک: پروفسور ارسلان قهرمانی
  • مشاور عالی تکنولوژی بتن: انستیتو مصالح دانشگاه تهران
  • کنترل طرح سازه:دکتر مصطفی زین الدینی

ساختار و جزئیات فنی پیشرفته:

رویکرد فنی در این پروژه، بر اساس دقت بالا و انطباق با آخرین استانداردها شکل گرفته است:

  • طراحی و آنالیز: طراحی برای بر روی سازه بتن آرمه و بهره‌گیری از نرم‌افزارهای تخصصی جهت نمودن اندرکنش خاک و سازه (Soil-Structure Interaction).
  • استانداردها: استعلام از کمیته فنی ACI 318 در خصوص بتن و اصول طراحی.
  • مصالح و اجرا: استفاده از خرپای فولادی برای بر روی سازه بتن آرمه. اجرای عمل‌آوری، بستر سازی و عایق‌بندی بتن سفید اکسپوز با افزودنی‌ها و مصالح ویژه.

شبستان حرم شاهچراغ، فراتر از یک بنای مذهبی، نمایانگر ظرفیت مهندسی ایران در ایجاد ساختارهای بزرگ و پیچیده در بستر‌های حساس تاریخی است.